“Zonder begeleiding was hij op straat terecht gekomen”

Een beperking hebben we allemaal. Die ene leerling die moeite heeft met leren, maar óók die werkgever die de mogelijkheden in hem of haar niet (direct) ziet. De kunst is om beiden aan de hand te nemen en te verbinden.

Angelo is geen jongen voor de schoolbanken. Door zijn verstandelijke beperking  neemt hij de lesstof maar moeilijk in zich op. Jongeren als hij lopen in het klassieke onderwijsmodel – vol stilzitten en cognitief leren – maar al te vaak vast. Ze stagneren in hun ontwikkeling, worden dwars of onzeker en worden met regelmaat onderschat.

Schoolverlaters zitten thuis

Maar liefst 75% van de jongeren komt na het speciaal onderwijs dan ook met een uitkering thuis te zitten of belandt op een dagbesteding onder hun niveau. Met alle gevolgen van dien: “Angelo zou zeker een jongetje van de straat zijn geworden”, aldus vader Henk Dorenberg.

Gouden werknemer

Wat niét iedereen ziet, is dat Angelo waanzinnig goed is met zijn handen. Hij werkt nauwkeurig en vakkundig, vindt het heerlijk om buiten te werken en is een betrouwbare, hardwerkende werkemer. Op de juiste werkplek bloeit hij helemaal op. Wat Angelo nodig heeft, is iemand die zijn mogelijkheden ziet en hem hier stapsgewijs in begeleidt.

Foooocus

Jos Kersten, directeur van een school voor speciaal onderwijs, zag dat veel jongeren na school wel uitstroomden naar een baan, maar die niet vasthielden. “Kennelijk gaven we ze niet genoeg vaardigheden mee om goed te participeren.” Meewaaien met de samenleving bleek lastig na jarenlang – vaak mijlenver uit hun eigen woonplaats – in een beschermde omgeving op school te hebben doorgebracht.

Het roer moest om. Samen met de gemeente ontwikkelde Jos een traject om de kloof tussen speciaal onderwijs en het werkveld te dichten; Foooocus was geboren. Leerlingen vanaf 15 jaar gaan niet langer met een busje naar school, maar leren en werken vanuit een Foooocus locatie middenin hun dorp of stad.

Vaardigheden doen ze op in de echte wereld. Waar leer je immers beter rekenen dan in de supermarkt? De bakker en groenvoorziening dienen als stageplek. Alles wat de leerlingen hier leren, van sociale vaardigheden tot timemanagement, komt van pas in hun latere leven.

In de maatschappij

Gertie Eickmans is coach en begeleidt de jongeren in hun leerweg. De mooiste baan die er is, als je het haar vraagt: “Je kunt op school wel de echte wereld nabootsen, maar juist door in hun eigen dorp alvast ervaring op te doen, worden ze onderdeel van de maatschappij. Onbekend maakt onbemind, dus waarom zou je een leerling isoleren op een school buiten de stad?”

Voor sommige leerlingen is het een flinke stap, vanuit de veilige schoolbanken: “Ja, we gooien ze in het diepe. Maar juist daardoor leren ze zich staande houden in de samenleving. Laat ze maar een keer hun neus stoten, wij zijn altijd in de buurt met een zakdoekje.”

Terughoudend

Niet iedereen is meteen happig op een samenwerking. “Ondernemers waar ik kom denken in eerste instantie: ‘Wat gaat me dat voor gedoe opleveren, wat gaat het kosten? Ouders op hun beurt vinden het moeilijk hun kind los te laten. Ook die partijen moet je aan de hand meenemen, stap voor stap ruimte scheppen. Als mensen eenmaal in kansen durven denken, heb je ze helemaal mee.”

Ontdekken

Metaal, detailhandel of toch de groenvoorziening? Binnen Foooocus testen leerlingen wat voor werk bij ze past. Zo heeft Angelo bij een hovenier stage gelopen, maar ook in de metaalbewerking en het distributiecentrum van een supermarkt. “Dat laatste was niets voor hem, maar werken in de buitenlucht vindt hij heerlijk,” aldus vader Henk. Hebben leerlingen als Angelo hun passie eenmaal ontdekt, dan kan zelfs voor een certificaat worden geleerd. De coach helpt de vaak stugge theorie te vertalen, zodat de leerling goed voorbereid op examen kan.

Gertie: “Het is belangrijk dat de begeleiding niet ophoudt zodra iemand het speciaal onderwijs verlaat. Begin al met werken tíjdens de schooltijd en help iemand zijn plek te vinden voor in de jaren erna. Neem ze aan de hand mee het werkveld in. Dat is waar het die 75% vaak aan ontbreekt.”

Vol lof

Voor Angelo bleek Foooocus de gouden formule. Zijn vader spreekt niets dan lof. “Dit traject heeft ons als ouders zoveel zorgen uit handen genomen. Wat de school bij werkgevers voor elkaar krijgt, de begeleiding die Angelo daar krijgt… Dat was me in m’n eentje nooit gelukt. Dat onze zoon gezien wordt en een goede toekomst tegemoet gaat, dat wil toch iedere ouder voor zijn kind?”

Help talent op z’n plek!

HandicapNL ondersteunt Foooocus om zoveel mogelijk leerlingen hun plek in de maatschappij te laten vinden. Hiervoor willen we het traject in nog veel meer dorpen en steden uitbreiden. Help mee om dit mogelijk te maken en doneer!

*Sinds februari 2020 is Fonds SPZ ondergebracht als fonds op naam binnen HandicapNL. Foooocus is één van de eerste projecten die we vanuit dit kader mogelijk hebben kunnen maken.