“De urgentie van werk voor mensen met een beperking is onvoldoende zichtbaar”
Sociaal ondernemer Nadia van den Heuvel: Inclusief werk is geen filantropie
Slechts 1 op de 5 werkgevers heeft iemand in dienst met een beperking. Als het aan Nadia van den Heuvel ligt komt daar snel verandering in. Zij helpt mensen met een afstand op de arbeidsmarkt verder op weg.
Nadia van den Heuvel werkt dagelijks met hart en ziel in haar 2 bedrijven, Ictoria en Xtoria. Ze helpt mensen met een beperking succesvol aan werk. Is dat liefdadigheid? “Nee, natuurlijk niet. We zitten niet schattig te zijn. Mijn mensen leveren goed werk. Ik ben zakelijk én sociaal. Als sociaal ondernemer help en houd ik mensen aan het werk. Niet omdat ‘iedereen mee mag doen’. Daar word ik helemaal naar van. Het is geen filantropie, we zijn gewoon een bedrijf!”
De missie van Nadia
Haar missie is geslaagd als we niet meer praten over inclusief werkgeverschap en een afstand tot de arbeidsmarkt. “Ik heb maar één belang en dat is zoveel mogelijk mensen met die vermeende afstand aan het werk helpen. Op hún niveau, met oog voor hun talenten en hun potentieel.”
“Het eerste dat wij doen is mensen opleiden. Mensen zijn meer dan hun handicap. Wij kijken naar de totale persoon. Waar sluit diens potentie aan bij de vraag van een werkgever? En we verkopen geen flauwekul. Een werkgever weet wat hij krijgt, omdat we eerlijk zijn over wat iemand wel en niet kan. Soms heeft iemand veel te leren, maar kan die in de tussentijd al bepaalde taken oppakken. Daar zijn we helder over, zowel naar de werkgever als de persoon die we bemiddelen.”
Welke obstakels kwam jij zelf tegen op de arbeidsmarkt?
“Ik kwam als kind in het speciaal onderwijs terecht. In vriendenboekjes schreef ik bij wat je later wil worden: ‘Ik word niet uitkeringsgerechtigd’. Later bleek uit testen dat ik bovengemiddeld intelligent ben. Nog steeds kom ik mensen tegen die daar verbaasd over zijn. Omdat ik in een rolstoel zit, hebben mensen blijkbaar een andere verwachting. Ze vullen een plaatje in op basis van hun eigen vooroordelen. Loopbaanadviseurs, jobcoaches, hr-adviseurs; ze vullen heel veel zelf in.”
Hoe moet het wél volgens jou?
“HR specialisten hebben nieuwe manieren van selectie nodig. Stop met die standaard vacatureteksten. Waarom staat bijvoorbeeld die 40 uur er altijd maar weer in?! Is dat wel echt nodig? Kijk eerst naar wat je écht nodig hebt. En HR professionals mogen zich de vraag stellen: wil je iemand die alles al kan, of iemand die heel veel wil leren? Wie wil er langer bij je blijven, denk je? Als je zo naar mensen kijkt, zie je veel meer mogelijkheden. Laat je altijd verwonderen.”
Wat is er nodig om mensen met een beperking aan het werk te houden?
“Voor behoud is ‘randvoorwaarden’ het toverwoord. Mensen moeten eerst de kans krijgen om uit te vinden welke randvoorwaarden ze hebben om lekker aan het werk zijn. Daar moet je met elkaar over praten. En werkgevers moeten gestructureerd maatwerk leveren. Neem een van mijn eigen medewerkers. Zij werkt 24 uur, over 4 dagen. Niet op donderdag, want dan gaat ze naar de fysiotherapeut. Daar moet ze vrij ver voor reizen en dat is belastend. Dus werkt ze op vrijdag thuis. Een andere collega heeft Asperger. Als hij iets sociaals moet doen, raakt hij overprikkeld. Dus daar anticipeert hij op. Zo neemt hij eigenaarschap over zijn werk, en ook over zijn uitdagingen. Hij richt het zo in dat hij kan functioneren. Als je je mensen goed kent en precies weet wat ze nodig hebben, dan valt uitval reuze mee.”
Waarom lijkt het dan toch zo moeilijk?
“Mensen komen vaak pas bij mij als ze al veel hulp hebben gehad. Ik moet eerst door een muur heen, voordat ik iemand überhaupt kan raken. Zo had ik laatst een intake met iemand die 7 (!!) jobcoaches had gehad. Door de hoeveelheid hulpverlening was hij niet in staat te werken. Dat raakt mij diep. We zijn een zorgmaatschappij geworden, en daar is zo iemand de verliezer van. We hebben zoveel procesbegeleiding ingericht. Gemeenten, werkgevers, instanties, grote bedrijven; ze gedragen zich naar de letter van de wet, uit angst om het verkeerd te doen. Waar is de creativiteit om iemand naar werk te bemiddelen? Die is verloren gegaan in angst voor boze brieven.”
Hoe vind jij die creatieve ruimte wel?
“Ik hoor bij niemand en ik ben van niemand. Omdat ik onafhankelijk ben, hoeven mijn mensen niet te eten van overheidsgeld. Ik kan bijvoorbeeld tegen UWV zeggen, dat het nergens op slaat wat ze van iemand vragen. Doordat ik het geld verdien in de vrije markt, heb ik de ruimte om een ‘functionele bitch’ te zijn. Dat betekent wel dat ik opdrachten moet binnenhalen. Ik ben er om te zorgen dat mijn mensen salaris hebben. Als ik op een netwerkevent ben, is het mijn taak om naar huis te gaan met nieuwe opdrachten. Zo behoud ik mijn autonomie. Het betekent ook dat ik mezelf een normaal salaris uitbetaal, geen directeurssalaris en geen winstuitkering. Al het geld dat wij omzetten gaat naar ons hoogste doel: arbeidsparticipatie.”
Steun HandicapNL voor een inclusieve arbeidsmarkt
Bij HandicapNL geloven wij dat iedereen de kans moet krijgen om zijn of haar talent verder te ontwikkelen. Een beperking hoort daarin geen belemmering te zijn. Daarom steunen wij verschillende beroepsgerichte opleidingen in Nederland, zoals Parc Spelderholt en Prins Heerlijk .
Met jouw hulp kunnen wij nog meer jongeren met een beperking aan het werk krijgen. Samen maken wij het verschil!
