Wat is een zintuiglijke beperking?
Wat is een zintuiglijke beperking?
Mensen hebben verschillende zintuigen. De bekendste vijf zijn je ogen om te zien, oren om te horen, neus om te ruiken, tong om te proeven en je huid om te voelen. Via je zintuigen beleef je de wereld. Bij een zintuiglijke beperking werken één of meerdere zintuigen niet of minder goed. Meestal gaat het om een auditieve of visuele beperking. Een auditieve beperking betekent dat je doof of slechthorend bent. Iemand met een visuele beperking is blind of slechtziend. Je bent doofblind als je niet of slecht hoort en niet of slecht ziet. Een beperking aan je zintuigen kan een grote impact op je leven hebben.
Hoe ontstaat een zintuiglijke beperking?
Je kunt met een zintuiglijke beperking geboren worden, maar het kan ook later in je leven ontstaan. Er zijn veel oorzaken voor slechthorendheid of doofheid, zoals erfelijkheid, een hersenvliesontsteking, virusinfecties, een ongeluk of hard lawaai. Een oogziekte die delen van je netvlies of je oogzenuw beschadigt, veroorzaakt slechtziendheid of blindheid. Soms werken de ogen wel goed, maar gaat er iets fout in de verwerking van visuele informatie in de hersenen. Veel mensen verliezen hun gehoor en zicht door ouderdom.
Leven met een zintuiglijke beperking
In Nederland zijn ongeveer 12.000 mensen zwaar slechthorend of doof. Zo’n 475.000 Nederlanders hebben in hun dagelijks leven last van hun gehoorverlies. Ongeveer 320.000 mensen zijn slechtziend of blind.
Leven met een auditieve beperking
Slecht of niet kunnen horen kan grote invloed hebben op je sociale leven. Ook is school of werk vaak extra vermoeiend, omdat luisteren meer inspanning en concentratie kost. Als je gesprekken niet kunt volgen, kan dit je zelfvertrouwen negatief beïnvloeden. Sommige mensen zijn bang dat er over hen gepraat wordt. Ook ondernemen mensen die slecht horen vaak minder sociale activiteiten, omdat ze dingen niet kunnen verstaan. Dit kan leiden tot een sociaal isolement en vereenzaming.
Hulpmiddelen voor een auditieve beperking
In de meeste gevallen is slechthorendheid of doofheid niet te herstellen. Toch zijn er wel hulpmiddelen die je leven gemakkelijker maken. Het hoortoestel is het meest gebruikte hulpmiddel. Een gehoorapparaat versterkt zachte geluiden en onderdrukt harde geluiden. Met een cochleair implantaat kunnen sommige slechthorende of dove mensen weer iets horen. Veel mensen die doof geboren zijn, leren gebarentaal. Dan kun je ook gebruik maken van een gebaren- of schrijftolk. Zo kun je communiceren met mensen die geen gebarentaal spreken.
Leven met een visuele beperking
Slechtziend of blind zijn of worden heeft ingrijpende gevolgen op je leven. Voor veel mensen is het lastig om te accepteren dat zij hun zicht kwijtraken. Alles wat eerst vanzelfsprekend was, kost opeens veel meer energie en moeite. Angst, onzekerheid, verdriet en boosheid zijn gevoelens die vaak voorkomen. Door te leren om te gaan met de gevolgen van blind of slechtziend zijn, kun je een zo zelfstandig mogelijk leven leiden. Met de juiste hulpmiddelen en aanpassingen is vaak nog heel veel mogelijk.
Hulpmiddelen voor een visuele beperking
Er zijn veel hulpmiddelen voor slechtziende of blinde mensen, van speelkaarten met extra grote symbolen tot geavanceerde voorleesapparaten. De meest bekende hulpmiddelen zijn de blindengeleidehond en de blindenstok.
Omgaan met een zintuiglijke beperking
Vaak is er helemaal niks mis met het verstand van iemand met een zintuiglijke beperking. Betuttelen is dus niet nodig. Hier vind je nog enkele tips voor de omgang met iemand met een zintuiglijke beperking.
Tips voor de omgang met iemand met een auditieve beperking
- Spreek rustig, duidelijk en in korte zinnen
- Articuleer goed en maak oogcontact
- Houd niks voor je mond
- Praat niet door elkaar
- Zorg dat er zo min mogelijk achtergrondgeluiden zijn
- Check zo nu en dan of de ander je goed verstaan heeft
Tips voor de omgang met iemand met een visuele beperking
- Zeg bij de begroeting altijd even je naam, ook al kennen jullie elkaar goed
- Ondersteun je gebaren (een glimlach en knikken) met woorden
- Raak iemand niet zomaar aan
- Spreek mensen in gezelschap bij hun naam aan, zodat het duidelijk tegen wie er gepraat wordt
- Kijk uit met obstakels, zoals een tas, speelgoed en niet aangeschoven stoelen
