Harmen: ‘Het sociale invoegen, dat is de zwaarste revalidatie.’

Het is 22 oktober 2007 als Harmen Hidding een promotie aangeboden krijgt binnen het bedrijf waar hij al jaren werkt. Harmen, dan dertig jaar, is getrouwd, sinds een half jaar vader, heeft een huis en nu ook nog een prachtige nieuwe functie. Het leven lacht hem toe. Precies één dag later zet een beroerte (CVA) alles op z’n kop.

“Om kwart voor 12 ’s avonds lag ik ineens naast mijn bed en ging het licht bij me uit. Met gierende sirene ben ik naar het ziekenhuis gebracht. Al in de ambulance werd een beroerte geconstateerd. Ik was linkszijdig verlamd, maar de eerste dag nog redelijk helder. Op dag twee raakte ik in coma en ging het bergafwaarts. Mijn familie heeft in vijf dagen twee keer afscheid van me genomen, de kans dat ik door de nacht, laat staan uit mijn coma zou komen was nihil. Maar zoals je ziet heeft een neuroloog ook wel eens ongelijk.”

Revalidatiestart

Harmen ontwaakte uit zijn coma en was direct helder, tot grote verbazing en opluchting van iedereen. Hij leek er beter uitgekomen te zijn dan de artsen hadden gedacht of zelfs hadden durven hopen. Maar toen kwam de fysiotherapeut aan zijn bed en sloeg de stemming om. Harmen kon allen zijn hoofd optillen, de rest van zijn lichaam kon niets meer. Hij werd overgebracht naar het militair revalidatiecentrum in Doorn, waar een lang traject van herstel begon.

“Het was een fijne plek. De behandelaren hebben een niet-lullen-maar-poetsen-mentaliteit die mij enorm past. Ik ben van mijzelf nogal opgeruimd en vrolijk van aard en de beroerte had mij vooral motorisch geraakt. Dus toen ik eenmaal in een rolstoel zat, dacht ik: We kunnen aan het werk. Maar zo makkelijk is het dus niet. Je wordt vanaf dat moment alleen maar geconfronteerd met alles wat je niet, nóg niet of misschien nóóit meer kunt.”

Revalidatie stopt niet bij de voordeur. Teken de petitie!

Identiteitscrisis

Harmen voelde dat alle veilige ankers van zekerheid op losse schroeven stonden of wegvielen. Hij werd gedwongen om over al zijn rollen in z’n leven na te denken. Hij was partner, vader, vriend, commercieel manager, zakelijk partner, broer, zoon… Maar wat kon hij nu nog? Wie was hij nog na de beroerte? Zonder dat hij het zelf door had, schoot hij in een identiteitscrisis. Terwijl Harmen revalideerde stond de wereld – zijn oude leven – ook niet stil. Hij wilde invoegen, aanhaken, maar de achterstand was te groot. “Dat is de tweede klap, die misschien nog pijnlijker is dan de eerste. Dan pas begint de zwaarste revalidatie, het sociale invoegen.”

“Iedereen verwachtte iets van me. Ik zelf nog het meest van allemaal. Ik probeerde alle ballen in de lucht te houden en zo snel mogelijk weer terug in de maatschappij te komen, het liefst precies daar waar ik tijdelijk uitgestapt was.”

Tot hier en niet verder

Drie jaar heeft Harmen nog geprobeerd om zijn oude leven op te pakken. Zowel privé als professioneel. Zijn grootste missie was weer aan het werk, maar daar dacht zijn werkgever anders over. Er volgde een lange juridische strijd en heel veel pogingen om toch aan het werk te blijven.

Tot Harmen bij een keuringsarts van het UVW kwam, zijn grootste angst na de revalidatie. Die keek hem aan en zei: ‘Meneer Hidding, tot hier en niet verder.’  Hij barstte in tranen uit; van verdriet, vermoeidheid, opluchting, blijdschap. Zijn inkomen was gegarandeerd. Hij hoefde niet meer te zoeken, te solliciteren, te proberen. De molensteen viel van zijn nek en hij reed 50 kilo lichter naar huis.

Gestrand huwelijk

“Mijn huwelijk heeft het niet gered. Ik denk dat we ook zonder mijn beroerte uit elkaar waren gegaan, maar de CVA heeft onze verschillen wel onder een vergrootglas gelegd en het proces versneld. Ook vriendschappen vielen weg. Mensen zeggen het niet met zoveel woorden, maar eigenlijk moet jij je aanpassen aan hun leven. Jij bent veranderd, zij niet.”

“Gelukkig had ik mijn familie, want revalideren en vooral de sociale revalidatie is heel eenzaam. Iedereen kan je helpen, maar niet met teleurstellingen, het verlies en het rouwen.”

“Pas 8 jaar na mijn beroerte kwam de rust. Ik zat met mijn zoontje in een nieuw appartement, had me omgeschoold tot ervaringsdeskundige en had een baan in een revalidatiecentrum gevonden. Ik kon mijzelf weer ontplooien en ontwikkelen. Daardoor kwam ik eindelijk aan mijzelf toe, kon ik toelaten wat er allemaal gebeurd was en kon ik voelen.”

Meedenken én meevoelen

“Als ervaringsdeskundige geef ik mijn cliënten geen advies, ik kijk hoe de vlag erbij hangt en laat ze zelf ook naar die vlag kijken. Tijdens de revalidatie word je voorbereid om terug te gaan naar de maatschappij, maar die revalidatie ís de maatschappij. Dat weet ik nu en vertel ik aan mijn cliënten. Het is fijn als iemand die het proces heeft meegemaakt dan al naast je zit.

Een therapeut kan meedenken, ik kan meedenken én meevoelen. Het lijkt een nuanceverschil, maar het is een wereld van verschil.” Deze kennis draagt Harmen als coach ook bij aan de Rehab Academy, een programma (gesteund door HandicapNL) dat hulp, training en advies biedt ná revalidatie. Want wat je doel ook is, met een gericht plan gaat Rehab Academy de uitdaging samen met je aan.

Coen Vuijk, initiatiefnemer: ‘Revalidatie is een leerproces, maar daar is in de centra niet altijd tijd en ruimte voor. Bij ons kun je oefenen, het hoeft niet in één keer goed te gaan. Er zijn bijvoorbeeld stages voor op de werkvloer, zodat je weet wat je te wachten staat als je weer aan het werk gaat. Dankzij HandicapNL kunnen we trajecten aanbieden om mensen weer maximaal op weg te helpen.’

* Interesse in Harmen Hidding als spreker voor een congres, symposium, college? Mail naar readeacademy@reade.nl voor meer informatie.

Echte klap komt later

Als je na een ongeluk of door een aangeboren handicap een tijd moet revalideren, kost dat veel kracht, lef en doorzettingsvermogen. Maar na de revalidatie komt vaak pas de echte klap. Hoe vind je nu een baan waar je handicap wordt geaccepteerd? Hoe zorg je vanaf nu voor je kinderen? Veel mensen lopen daar vast en ervaren geen hulp. Daar zit je dan, in je nieuwe leven…

HandicapNL wil dat revalidatie niet stopt achter de voordeur. We maken ons hard voor programma’s zoals de Rehab Academy en het Daan Theewes Centrum, die langdurig ondersteunen met het her-oppakken van het normale leven. Help mee en teken de petitie. Want vele stemmen maken veel geluid!